Common Sense

"Common sense in an uncommon degree is what the world calls wisdom"
Samuel Taylor coleridge

Thomas Paine nih a rak ttial bel mi 'Comon Sense' American Politics kong si lo in, nai te ka hmuhton mi thil nih khua a ka ruah ter mi 'common sense' kong tu ttial kaa tim. Cun, common sense ti tik ah buaktlak deuh in khuaruah khawh nak, Zapi nih lungtlin pi khawh mi le aa tlak tein khuaruah khawh ti nak khi a sawh duh cem ko rua.

Kan hnung zarh cawn ninga zan ah, India Embassy, Tokyo ah rianttuan ve mi Manipur lei kan unau chungkhar hna, Pu John le Pi Thangi nih Tokyo um mi Laihritlai hna rawlhrawm tti nak le ihawikomh nak nei ding in an kan sawm. Mitam an chuak kho cio lo na'n 15 tluk hrawng kan si hna Mizo,Lai, Zomi tiin. India Cozah nih Embassy rianttuan mi hna umnak Quater, Azabujuban hmun ah asi. Room ngan pi asi i zalong ngai le nuam ngai in bia zaza kan iruah cio hna. Pumhnak bantuk i caan hman i theihter nak zong mah te'n ituah pah ding in khua kan khan. Pu John nih theihter nak aa tuah dih hnu ah a chang chang in theihter nak le bia tawi tete chimnak kan nei cio hna.

Pu John hi Hmar asi i Manipur State, Sielmat khua chuak asi. Civil service (Indian Foreign Service) aluhnak kum 20 leng asi cang. Morocco, Mozambique, Italy ram hna ah India Cozah aiawh in rian a rak ttuan. Atu hi a voi 4 nak Posting asi i, Tokyo, Japan ah. Anau pa zong Delhi in PhD Political Science in a awng. A pa hi Pastor asi i, an chungkhar in Pathian ttihzah bu tein a um mi an si. An nu pa in hawikomh zong an thiam i, miphun ah kan piangthar tuk e an ti.

Ka caan a phan ve i, theihternak kaa tuah hnu ah Tamilnadu sianginn ka rak kai lio i Hmar hawikom ka neih hmasa bik mi kong ka chim. Cun, Pu L. Keivom le Dr. Rochunga Pudaite cattial mi ka rel ve tawnnak (English, Mizo le Hmar holh) le miphun unau hna lungthin kan ihmuh i khat le khat kan i cohlan abiapit nak le hmailei Ramdang nan itthial tik zong ah nan umnak ram ah a um ve mi Lai unau hna hlam hmasa tawn uh etc.. atawi khawh chung in ka chim ve..:) Pi Thangi nih a ttha tuk a ka ti piak..:) OMG! Pi Thangi nih a chim ve i a ngaih nuam taktak, a ttha tuk hoi.

Pumh hruaitu nih thawngttha bia in thazaang pek nak tawite nei ve dingin tiah, Tedim lei Pastor pa a vun sawm. Mah cu aw...suimilam 1 deng atongh ko e..:( Achim mi le ngaih ding um huaha lo, amen le halleluia ti phun cu a tam tuk hoi. Hohmanh nih an ngai huam lo na'n ihnek cio asi. An rak celh cio rua hna lo, an tho, an tthu thulh cio hna. Voi 2 bak ka tho ve :). Adih in zan 9pm si cang i, zanriah dum tti nak kan neih hna hnu ah kan ttian cio hna. Cu thil ka ton mi nih, zapi lak thutdir le biachim nak ah Common sense hi zeitluk in a biapit nak a ka ruah ter. Asina'n, ka ruah tluk in ka fiang taktak ve lo i ka lung ah aa taap tluk in chimrel zia ka thiam fawn lo. Zeisihmanh ah zapi lak tthutdir tu ah cun thil sining ngiat thiam le caan hman thiam tu cu a rak bia pi ko.

Hitihin teh a nuam deuh kun hnga maw? Zapi hmai bia kan chim ve ttung ah cun:-

• Timhtuah nak neih cia tein tawi tein chim ding
• Bia ngai tu ding hna study tuah law an herh mi le theih an duhmi hngalh khawh izuam
  
• Mithmai panh te le thlum-al tein bia chim ding
  
• Capo thianghlim tete telh pah ding, aa tlak ningin
  
• Na chim duh mi kha fiang tein na theih ve mi asi lai, fiang tein na chim khawhlo mi cu na theih fian lo caah asi
• Raltthat nak nih tei nak a chuah pi
• Nangmah he, biangai tu he nan ihlawk pi ding mi asi a herh ( Win-win)
• Mi nawl icawn duh hlah, na si ning te kha a ttha ve ko (Na creative deuh lehlam)
• Na biachim an ngaih ruang ah zeidah siter na duh hna? Lunglomhnak? Thinhun nak? Ngaihchiat nak? Hnangamnak? Raltthat nak? Thlennak? etc..