Wednesday, January 28, 2009

Let's Talk about Love

Mr. Bean in Hell

Tuesday, January 27, 2009

Sorry!!!!Sorry!!!!

Hawile,

Tuzarh chung cu ka blog zeihmanh update ka tuahlo i, apoi ka ti tuk. Cu bu cun nan ka leng i kai lawm tuk. Blog update ka tuah khawhlonak cu, Laimi lak ah Scientist hmasa cem kan neihmi Dr. Lalliana Mualchin interviu tuahnak ah tlawmte hlathlai deuh a hau mi um caah, blog update ka tuah khawh lo nak asi pin ah, thathut pah khi:) Australian Open Tennis zong ka zoh kho bak loh. A poi ngai te. Internet chung ah Free in zoh khawhnak ka kawl lengmang nain ka hmu kho bak lo e...Phaisa pek cun zoh khawh a um ko nain.he..he.. Ahlan deuh i ka rak ichiahmi website ah khan zoh khawh asi hnga nain, ka thlau ko rua ka hmu ti lo hi teh. Highlight an tuah mi lawng ka zoh i, kai lungsi ruam loh. Free zohkhawhnak phunphai a thei nan um ah cun ka chim te uh. Ka tlolh bak lai lo hih, kai manh caan ai ton ah cun:)

Nai zarh cu Rev. Dr. Dennis Shu Maung nih Chin Internet Ministry ah thawngtha bia a kan chimh i ka lung a ka khawih ngaingai. Nan rak rel cio lo bang ah HIKA ah rel khawh asi. Kawi Cung nih a tar tthanmi asi. Takin, hawile, Kawi Cung ( PhD candidate) hi mimen lo asi. Sianginn kan rak kai tti i hmun khat ah kan tthu ti. Thakpherh zong kan rak ichawnh bel..:) he..he.. An khua cu 'Thau' asi nain anih tu cu mider nawn te asi. Nihcia nawn te khin a um peng. Pingpong tuk a huam taktak, athiam le thiam lo tu cu ka philh cang.

'Zu' nih Laimi hmuihmai a kan chiat ter nak kong a kan chimh chih, Dr. Dennis nih cun. 'Vei' Hakha siangin kai lio ah an rak kan chim ttheo mi capo biatak pakhat cu;

Ari ngaimi tlangval pa kha, 'Kawi tuzan zeimeh dah nan ei' tiah an hal. 'Sa' lo cu kan ei lo tiin a leh rua hna. Ari deuh cang i tlawmpal ah a luak lem an ti, 'An fe' lawng tein. :) Laimi kan cem:)

Lai ralkap pakhat zong a piangthar i tette a khang:
"Pathian dawtnak hi a ngan tuk, keimah misual hmanh a ka dawt, Nga Lii" ati an ti. :)

Lai Pastor pa zong, Kawl phungki hngakchia Rawl khawlh mi pawl khi a hmuh hna i
'Phung nge Kale mia' a hei ti ve rua.

Khah dam te cio in.


Wednesday, January 21, 2009

Sunday, January 18, 2009

Australia Open Tennis 2009


19th Jan-Feb 1 tiang Melbourn Park i an tuah ding mi Australia Open Tennis cu aho ko nih dah a hmuh tthan te lai ti ah nan ruah cio? Pa he Nu he single i a Champion mi nih AU$2,000,000 le a changtu cio nih AU$1,000,000 an hmuh lai. Tennis a uar pah cio mi nih cun Hika hi rak veh pah tawn ve uh. Nikum ah khan Men's single ah Serbia tlangval no Novak Djokovic nih pakhat nak a laak. Tukum cu Rafael Nadal maw, Roger federer dek an si te hnga? An tuk ning ah hin cun Federer hi ka uar ngai nain Nadal nih a hmuh theo lai dah ka ti. An chim nak ah Nadal nih Tennis ball a spin mi khi voi 3200 hrawng ai her manh an ti. Pro tam u pawl hi 2800 hrawng an her ter khawh cio ti asi.

Nu single ah nikum ah khan USA i a pem ve mi Russia nungak Maria Sharopova nih pakhat nak a laak. Tu kum tu cu 31st Jan lawng ah a fiang te lai. Atu lio Tennis tuk minthang lak ah cun, Serbia nungak Ana Ivanovic nih ka mit a ka laak cem. A muidawh lawng si loin a awnes tuk e. Uah le faih phun cu si bak hlah. A lungthian ning le biathuh pheh phunphai a hman lo ning hrim khi point ka pek nak cem asi. Aka helh tu cu an um ko nain, tlangval cu ka nei bal rih lo ati ko hi teh! Nikum ah khan Valentine card zong adong bak loh ti asi. Europe um Lai tlangval pawl caah chance um pah rih dawh asi ko rua! :) Switzerland, Basel ah um hmun a khuar ko khih.

Ana chang tu ah cun, Denmark tleirawl Caroline Wozniacki zong hi duhnung te asi ve. A no te nain, a biachim rel cu a men bak lo. Cun, lente ai celh ning hi a tang tuk tawn i zoh a nuam tuk.

Ka philh khawh lo mi bia pakhat cu, Ka U Thangthang Pa ( Dr. Herbert Tum Ceu) nih " Vulei cung i laksawng phunphun kan hmuh mi hna hi cu an uai an lo than tawn nain kan Bawipa nih a kan pek te dingmi laksawng tu cu zungzal a hmun" tiah a rak ka ti. Hi bia te nih hin lam a ka hruai ngaingai tawn. Amah hi a chan lio ah bawlungchuih minthang a rak si. Seoul i a ummi University minthang in PhD a awng i, atu cu Rangoon ah Mission rian a tuan. Amah ka ton hnu hin ka nunning le khuaruah ning hi tampi kai chap. Mi thithruai zong a thiam taktak, aherhnak zawn ah cun Nun a siang tuk fawn. Mi cung ah dawtnak, zawnruahnak a neih ning tete le toidor tein bia a chim tawn ka hmuh ah hin kei mah le mah kai hmu tawn i " Aizele kai ti ttheo".

Aa Dawh khun rua Lai Min kawh!


"Ka Nu chawnh ta ka duh i asi kho hnga maw?" tiah Japan ka nau pa Masa-san kha phone in ka hei chawnh. 'Fumiku' maw chikhat te ka van auh lai ati i, titaw..titaw tiah hla aw phone hngahnak aw ngaih pah cun, Japan ka host Family te chung, ka nu cu ka hngak. Masa-san hi Fumiku i afa hniang deuh asi caah, 'Fumiku' maw tiah a ka lehnak nih cun ka khuaruah a har ter nawn. Ziah anu taktak asi mi cu, a min fak cun a kawh hnga ka ti i ka sia rem tuk lo. Ka theihfian nak caah ati bia zong asi kho men ko. Nain kai ziak hrim lo, nu le rilmal min fak kawh cu ka ti.

Min fak khawh hi Laimi kan caah cun ngaih nuam asi ruam lo. Abik in nitlak lei Ram pawl an ikawhnak, First name maw, family name maw an ti mi pawl ka ruah tawn tik ah min ikawhnak ah cun Lai nih kan ikawhnak min pawl hi an idawh cem ko rua... Kawi Cung, Pa Lian, Hramte, Cuai te, Famfam, Tha Tha, Iang Ku etc..pawl hi ai thilrua deuh pawl kan ikawhnak hna an si. Mah nak upa le ngakchia deuh zong ikawhnak ah kan hman thiam. Tha te van ruah ah cun an thlum-al tuk.

Zei dang nak in kan Lai minkawh a 'mawi' khunnak cu fa nei cia nu le pa an fale min in ikawh nak hi asi. Vulei miphun dang nih an kan iang hrim lai loh ti hi ka ruah tawn ning asi. Lianlian pa, Suite nu, Iangtha pa ti bantuk hna, cun upat nak zong langhter chih kan duh tik ah Ka U Sungsung Nu, Ka U Vanvan Pa etc...Thiamsan nak lei ah Vantawng Degree a la mi zong kha, Ka U Cungcung Pa, Ka Pa Thangthang Pa, Ka Pu Vanvan Pu, etc.. ti zongin kan i au ttheo. Hi bantuk kan Lai Nunzia dawh hna hi, vulei kan semchung cu kan cinken awk hrimhrim an si. Miphun dang he kan ithleidan nak le kan nunphung an phanh ve rih lo nak ( An duh le icawn ve hna seh) hna an si ti khawh asi. Khihfa kan sinak nunzia dawh zong asi ter chih fawn. Thlum-al nak hi Krihfa nun muru asi.

Lairam, Lai Miphun Pathian nih thlachuah pe chin ko seh. Maw! Kan Nunzia mawi hna, Vulei mipi nih izohchun ve hna seh.

Hla tha tuk asi e!

Wednesday, January 14, 2009

Lawmhnak


Hawile,

Ka ruahlo leng piin nan ka leng i kai lawm tuk. Biatlang ka rak tar cia bang Timhmi ciammam neih in hi blog hi ka tuahmi asi lo i ttamh zong ka ttamh mawih lo. Hmuansam in ttamhmawih deuh zong ka van izuam te lai. Nizan ka bia kha tlawmpal ka van peh ta lai. Cu hnu cun, tutan cu Biasawngtlorh ta a ttha men lai. Ai lawmmi nih Commend zawn khin van ka tthuam ve te uh.

'Seiji ni Hi' tiah Japan pawl nih kum 20 an tlin an lawmh ni hi, Kum fatin January thla, avoi 2 nak Cawnni 1 ni ah an tuah tawn mi asi. Abu bu in nu he pa he, Shrine ah maw, City hall ah maw an kal i, Upa nih bia an ruah hna i, puitling asi mi nih mibu sin ah arian le mawhphurh nak etc.. pawl an cawnpiak hna. Hi hi thil ttha ngaingai asi. An hmanthlak ka van chap.




Biasawngtlorh nak

1. Tarnu te pakhat Arti kio ai tim i arti cu a van khuai. Ada dengmi khi asi rua, amet a rak um lo ai. Mirh nawn khin, "tuchan hi minung chim lo Ar hmanh khet-an-hmi-tuk cang, ' Condom' hman zong pei an thiam ve cang hi" ati an ti..:)

2. Asian theology a uar ngai mi Lai Pastor Pakhat, Lai khuate ah phung a chim. Paul nih Kawl tunglei ah ka tli ati mi khi, Paul hi Laimi hei si ter usih law, 'Vok' Inn lei ah ka tli ti tluk asi ati diam ko e...( Cu ngai cu dah!!)

3. Tlangval cang nawn pakhat hi phun a ttanh tuk, atlanval chung le asau tuk cang i a min hmai i Tv. ti ai ttial mi khi a phun min ah an rel piak...!!! ( Ka ttih bak ve!)

4. Lungtuak; Na IQ asang pah maw? 'Shake well before use' ti khi 'sidur' cung ah ai ttial tawn. ' Shake well after use' hi teh zei cung ah dah ai ttial ve awk asi? :) ( Ka class mate pa nih a rak kan hal i, aphi a chim cu cacawn kan peh kho ti lo, kan nih nak ah kan 'dang' cikcek hna.)

5. Mizo Sunday school ngakchia pawl an sayamah nu nih bia hal hna.
Miss:- Aho dah Bawi Zisuh kha a zuar?
Pa:- Zu-dah-Isa-ka-ri-ngawt. he..he..he..

6. Pasal nei bal bak lomi, nungak tar pakhat hi zunsip nih a ei. Thinhang ngai khin tihin a hrang len. " Kan no deuh lio ah khan, kan hei ven len le zeite ah kan rak hmang hlei lo hme hi. Zunsip ei nak salam ah haih kan hman ko ne hi" . :) ( Mizo news Lengzem ah ka rel hmasa cem, aka ciahtuk i Laiholh in ka van tar.)

Tuesday, January 13, 2009

Upa tlin Ni( seijin no:Hi)


Japan pawl hi kum 20 an tlin in upa na si( seijin no Hi) ve cang tiah anti hna i cu ni cu an sunhsak ngai ngai. Rampi in zungkhar ni an ti phah. Cucu kum fatin January ah an tuah tawn i tukum cu pa 680,000 le nu 650,000 an si. Kumdang nak in milu an ttum ngai an ti. Ram mipi 1.04% an si i nikum nak in tukum hi 0.02% in an zuar. An hmanthlak hi Van zoh ko hna uh!

Atanglei Farrawn nute zong hi tukum cu kum 20 tling ve kaw, zoh aco chuahchuah. Yui Aragaki ti asi. Atu lio ah cun, Japan ah a lar ngaingai mi asi. Lai holh tu cu cipkhap ati loh, thiam khawh dawh asi rua loh...:)


December 24 ah khan Tokyo Shibuya sang um, Iijima Ai timi nu, a lengttul pah cang mi hi a umnak apartment ah ruak in an hmuh i Japan ram pumpi in zapi khuaruah a har ter. Atu tiang a thihnak ruang an thei kho loh. Palik pawl ruahning ah mah te ithah dawh asi cem an ti. Aruak an va hmuh ah hin athihnak zarhkhat fai si cang seh law adawh an ti chap bai. Hi nu hi, Porn Industry lei ah minlang taktak mi arak si nain, cu rian cun ai din i TV host bantuk hna khi attuan. TV host leikam a ttuan hlan deuh ah hin Ram mipi sin ah ngaihthiam a rak hal ta hmasa hna. Asining hi kapkhat lei ah cun, zaangfak ngai a rak si ve. An Innchungkhar an rak inuam lo ngaingai i, tleirawl asi ka hrawng hin nu le pa kaltak in amah tein khuasak a rak itim. Tleirawlmuidawh ti cu, hochim poh rak zum kaw, pingpalo a rak inam sual i cuhnu cun Porn lei i a rak pial thai nak hi asi. Porn lei a kal hnu hin, Japan cu a hninh in a hninh ko an rak ti. Kacelh tawn lomi pakhat cu, kumtling lo nungakchia tete porn lei an kal hi asi. Hi bantuk lei a lem tawntu pa pawl hi 'Rimnam hna' ti i va kualh chih bak khi ka duh hna.

Zei sihmanh ah, Khawmhtu Bawi Krih hi cu minung vialte nih kan rak herh ko hi teh. Nun diriamhnak kawl cio nak ah Lamping lawng te rak suk asi ko, Bawi krih hruainak lo hin cun.

Sunday, January 11, 2009

2009 ah zei tin?

Kum thar achuah fatin te rian kong ah siseh, nunnak kong ah siseh zeitin dah khua ka khan lai ti hi zapi nih ruah tawn ciomi asi. Tukum cu 'cutin khatin' tiah kan ruah tawn cio lio ah, atanglei tlawmpal hna hi aherh ngaingai tiah ka ruah.

I. Fim-cawn peh zulh pengnak

Mitam pi nih Graduate dih bak hin icawmnak ca i rianttuannak maw, thil dangdang kan tuah ko bu ah kan philh ttheo mi cu pehzulh te in cawn peng nak asi. Ataktak ti ah cun, Degree lak ni bak khin bia tak tein cawnnak hram rak feh ter ding asi nain. Cuti ti tik ah, University kai lawng kha chim duhmi si loin, kai theng lem lo zong ah mah te in cawn peng khawh asi ko. Itimh le timh lo karlak te lawng ai hlat mi asi.

Pehzulh te i cawn peng nih a chim duh mi cu ' Class' chung cawnnak si loin, Class leng i cawnnak tu kha asi. Thiamcia mi asi caah cawn a hau ti lo ti si loin, thuk deuh piin thiamnak ding caah cawn chap peng tu asi. Cun thiamcia mi zong kha hmuhning dangdang in cawn ding zong asi fawn. 'Cawn' ti hi 'tthan' kan ti asi ah cun tthan peng ding ti lei khi asawh duh.

Alvin Toffler nih " Kum zabu 21 nak i cathiam lo cu arel, attial thiam lo si ti loin, cawn thiamlo, cawnnak pehzulh ti lo( Cawn chap ti lo) " asi tiah ati. ( The illiterature of 21st C is not knowing how to write and read but not knowing how to learn and re-learn). Kan Lairam zong ah Khamhnak thawngttha bia an rak kan chimhka ah cun kan rak duh ngai. Asi nain, kum ahawngsau i an kan chimh ning ai khat peng. Sual in Khamhnak kong peng khi an kan chimh. An chimmi ai khah ko hmanh ah approach an tuahning ai khat peng. Mipi nunnak a hlan kho ti loh. Chim duhmi cu, kan saya te hi kha lio an rak theihnak pin ah an tthan chap lengmang ti ve lo caah asi. Mirang nih an kan teinak pakhat cu, an thiamcia mi an cawn chap peng tawn caah asi.

Ruahnak thar, hmuhning thar in khua ancuanh khawh lengmang. Cu cu, cawnnak ah an idinh bello caah asi. US fortune 500 company hna i training a pe lengmang mi le Futurist minthang Joel A. Baker nih thlakhat chung ah a carel ning ti tin achim. Atlawm bik cauk thar uk 60-80 ka rel i, Magazine, News paper etc.. hna an itel rih loh. Cu caah cun, ruahning thar ka la peng ati. Isaac Newton te, Blaise Pascal te an chan lio ah khan, an mah cu Krihfa ttha an si ve ko nain, zumhnak lei ah an hruaitu Pastor te, Deacon te hi an lungthli in an rak nih lengmang hna. Aruang cu, an theihhngalhnak a bi tuk tawn i an biachim ngaihawk tlak a um tawn loh an rak ti ttheu. John C. Maxwel nih theihhngalhnak lei ah cawnchap nak nai dinh ni, na tthan ti lo ni kha tlak hram nai thok ni asi ve ati ttheo.

Cuti si ah zeidah kan cawn peng ding cu asi?

1. Pathian bia hi ka cawn peng ding asi. Fimnak hram thok nak asi pin ah thuk deuh, fek deuh kan cawn poh le kan fek chinchin.
2. Kan subject maw, kan rian he ai pehtlai mi: kan cawn chap peng ding asi. Ex. Architecture nih a thiamcia mi kha a cawn tthan lengmang ding pin ah cawn chap ding kha a kawl lengmang ding asi. Innsa pa nih Innsak kong he pehtlai in a hlathlai peng a cawn chap peng awk asi. Sushi tuahmi na si ah cun, zeitin dah ttha deuhin na tuah awk asi, midang nih zeitin dah an tuah cio, ttha deuh dawh deuhin zeitin dah ka tuah awk asi, Customer hna an lung si maw etc.. kha a cawn peng awk asi. etc..
3. Kan lunglut mi( Hobby) le ca dangdang hna kha kan cawn chap peng ding asi.

II. Ngandamnak caah Lentecelh (or) Eksersai tuah

Lentecelhnak nih lung a nuamhter, ngan a dam ter pin ah kei caah cun kan nunzia zong a ka remh phah. Ramleng ummi tampi nih, lentecelh caan ka nei loh an ti tawn. Caan an neih lo si loin, duhfah ruang i rian ihnek maw, caan hman thiam lo ruang maw, thathut ruang ah dek asi hrimhrim. Hawi pa 1 adam lo i, thlacam piak ding ah ka va leng. A caan hmanning ka hal i ka lungfiang colh. Sau nawn bia ka ruah hnu ah a zawt damnak ding nak in a lungthin muimi a ceu hmasa nak hnga tu thla ka cam piak. Nautatnak si loin, chim duhmi cu kan zawtnak tampi hi Ekser hna kan tuah bel lo ruang, hawi sin kan chuah langhlo tuk ruang, aherhlo mi tu kan tuah tam deuh ruang le duhfah in phaisa mit lawng he rian kan ttuan tawn caah asi ngai tawn.

Hobby pakhatkhat kan ineih ding asi. Tennis tuk hi ka thiam lemlo nain, Japan ka phanh hnu ah hobby kai neih tharmi asi i Ekser ka tuahnak asi pin ah hawikom zong a ka neih ter chap. An ka tei tawnmi nak hmanhin hawi he kan icelh tti tawn ruang tu ah lungnuamhnak a ka pek i ka panh hiar ko..:) Caan ka nei lo ti ti hlah usih. Zarh khat ah suimilam 168 a um i, cu chung ah cun maw suimilam 2 hrawng te lentecelh nak caan na neih khawh lo! Cuti asi ah, na nupi/pasal cu ' a va han khuangaih thlak tak ve'. :) Na dauchia ko lai.

Lentecelhnak/ Ekser nak nih hin creative nak zong a chuah pi. Voikhat cu, Newyork i a ummi company pakhat ah rianttuan tu pawl hi a smart mi lawng te an si nain, pruduct a tthat khawh lo caah an Boss pa akhuaruah har. Voikhat cu Seminar a kai i cu thok cun Company ah rule thar a chuah. Cucu zing fa tin staff pohpoh rianthok hlan suimilam 1 duh ah zung phanh dih ding ati. An hong phan cio i, ekser a tuah pi hna, 45 minutes chung. Kum a hawng dih i, nikum nak in an result a tthat deuhnak an van hmuh. Ziah tiah cun, nifatin ekser an tuah lengmang tik ah chunnithlak an staff pawl an fresh peng i an khuaruahning zong a hawng karh cho ti si. Cu caah cun, rian lawng ah rii ti loin, ngandamnak ca le nunnuamhnak caah Ekser maw, lentecelh maw, etc.. hi tuah khawh cio izuam hna usih. Mitkuh thawtnak zong asi. Salai Obama zong zing fatin ekser cu a tuah ko khih, asunlawi ning atheih ve ciammam i.

III. Hmaipanh te le Mirh nawn tein um law hmurka thlum te hmang

Cutin khatin um van iti hi cu ningzak, nihchuak pah cu asi ko nain, mirh nawn tein a ummi cu an idawh tuk e. Van chawnhbiak ah hin hme mi lung an lak tuk cu. Nungak hna i Mirhcia nawn te i an van ka chawnh ah cun, Mark torlak ka chap hna kei cu:) Nan nih cio teh? Hmurbo nawn i a ummi ka hmuh hna lebang ah cun, ithuh bak ka lung ah chuak!

Centenary tuah hrawng ah khan, upa pawl nih Hakha Ralbawi pa nawl an va hal i a pe hna lo nain, Nubu pawl an va kal i nawl a rak pek hna tibantuk ka theih. Biangai cu sidawh asi. Hi nubu pawl hi an men bak loh. Nain, zoh hmanh uh, thinphang thlalau nawn cun va kal dawh an si rua lo. Hmaipanh te, mirh pah nawn in Ralbawi pa hi va chawnh biak dawh an si ka hei ti ko cuteh. Ka hawi pa 1 hi, kan tihram ttheo tawn. Nungak na chawnh ah na aw nai nemter tuk nak ah na ttah lo lawng asi, kan nih sin vial ah na kan raak kan hei ti. Kadua le stragy asi eh a hei ti..:) Nihchuak theng lomi zong ai nihter chih len tawn. Oh! Spelling maw ka 'che' colh lai ucih. Ka comfirm hna lo hih...:)

Micheu cu, hawi he bia iruahnak hna, Committe nak hna ah fak tuk in ttan kan hmang. Hihi thil ttha asi lem lo. Thlumal nawn tu khin chim duhmi kha chim i, an pom khawh lo zong si le ihrocer ding cu asi lem lo. Adirhmun a fek kan in ti lem hna lai lo. ' Ahrut pah' ti tu ihuah nak asi lehlam.
Ka farnu ka 1 hi phone in ka chawnh pah lengmang. Zeidang ruang si loin, bia ka chimmi ttha tein a ka ngaih piak pin ah a thlum-al tuk. Ka dam zut tawn. Hi hi Krih nih a kan cawn piak ning nun phun khat asi. ( Col 3:13;4:6ff)

Aho poh hi nunnuam te nun aduhmi lawng te kan si. Nunnuamhnak kan kawlnak nak nuamh lonak phun kip kan tong cio tawn. Acunglei kan relmi pawl hi an tthacem tinak si loin, hi thil tal hi cu tenh ve cio hna usih ti duh nak lei khi an si. Abia pi bik mi cu kanmah pumpak cio cung ah ai hngatcem. Zeiti ka um ah dah a tthat lai ti cu ihngalh cio asi ko bu ah, hi thil tlawmte tal hi bawmtu siseh ti saduh thahnak he....


Thursday, January 8, 2009

Atu lio Israel le Hamas Ral ramhnak II

Israel le Palestinian ( Hamas ) nihin tiang an dirhmun

Nizan tihni i kan rak ttial cang bantuk khan UN, EU ni kah deihnak ( Ceasefire ) tuah dingin an nawlmi hna cu nihin tiang zongah Israel lei kapin zeihmanh um-e an tinak a um hlei lo. Palestinian ( Hamas ) lei tu nih cun kah deihnak ( Ceasefire ) tuah dingah an lungtling. Hi thil a chuah khawhnak hi Frence le Egypt nih ttan lak tein an i zuam caah si.

UN Security Council zong nih fak piin ceih ttinak an ngei. Kan rak ttial cang bantuk khan deihnak ser dingah cun Israel nih a lung samzai tia hmanh tthumh a tim hlei rih lo. Israel Prime Minister Ehud Olmert nih Israel nih Raltuk hi rawlttawn tihal bantukin kan halmi a si lo. Raltuk hi kan duhmi a si lo. Asinain, atu ahcun deihnak ser caan a si ti lo. Israel nih kan i tinhmi le kan hmuitinh kha chuak lakin kan kalpi ko lai, tiah a chim. Foriegn Minister Tzipi Livni biachim hrim kha nu a si nain, Pasal biachim bakin a bia a puam kho. ” Atu ah ” International lutlai pawl Jerusalem i nan honmi le, atu kan hmaika i nan tthutnak sullam hi ka hngal lo. Khoi deihnak deihnak tiah ti lengmangmi cu, cu caah cun, Hamas pawl ruahnak le idea hi Israel nih zumhkhawh ding le zulhkhawh ding a si ti lo. Israel nihhin Palestinian mipi hi Rocket in kan kap hna lo. Hamas terrorist pawl kha kan dohmi hna a si ” tiah dengteu in a ti hna.

Atu ah UN, France, Egypt hruainak in kah deihnak ( Ceasefire ) ser ding cu Israel nih an duh hlei lo caah UN nih thil phundang in a merpiak. Cu thil cu nizan i Israel nih UN Sianginn an kah ruang i minung 30 a thimi hna kong hi UN nih ttha tein hlathlainak kan tuah lai tiah thawng an thanh. Hmakhat teah, Israel nih lehnak an tuahmi cu, UN Sianginn kan kahmi a si lo. UN Sianginn chungin Hamas ralhrang pawl an i dup i kahnak a um caah cu Hamas ralhrawng pawl cu kan kahmi hna a si tiah an leh hna.

UN nih atu lio a aupimi thil biapi pakhat cu Humanitarian Crisis timi biatung hman zauin Israel cungah mawh a phurh cang. Gaza khuachung ah UN-aid bawmhnak a luh ter lomi kongah fak piin mawh an phurh. Israel nihhin vawleicung thawngzamh char ah a rami vialte ( International Press ) Gaza ah luh ter a duh hna lo. Cu kong ahcun BBC ( Hard talk ) zong nih zahan zan ahkhan Israel Ambassador to the UK, Ron Prosor interview an tuah.

Nihin UN Security Council ah an ceihmi cu UN sii-ai bawmhnak ( UN-aid, United Nation Committee Geneva ) Gaza i a luh khawhnak ding kong kha fak piin an ceih. US nih cu UN nawlnak biatung cu a hon dirkamh caah Israel nih a si kun ahcun kan ruah ko lai tiah bia an leh hna.

Hi UN-aid food, bawmhnak cu Gaza ah luh ter ko uh tiah Israel lei nih an ti hna. Asinain, kahnak cu kan ngol hlei lei lo. Amah belte UN bawmhnak Gaza chung an luhpi chung belte hi suimilam pa 3 chung ( three hours truce ), chikhat chungte kahnak kan ngol lai i, cu chung ahcun bawmhnak vialte cu luh ter dih nan zuam lai tiah Israel ralkap lei biachimnak nawl ngeitu nih BBC an a chim.

Tutan Israel le Hamas ( Palestinian ) ralramhnak kong nihhin South America ram tiangin bia a va chim cang. Venezuela President Hugo Chavez nih Israel nih Palestinian miphun ningin hloh ( genocide ) dih aa timh caah deihnak ser a duh lonak a si tiah a chim. South America ram i hmunhma a bunhmi Israel Palai zung zong ( Israel Ambassador ) zong South America ram chungin nan chuah awk a si tiah biafak a chim. Cu kong cu Israel nih Hugo Chavez bia hi Iarael nih fakpi in kan ruah lai tiah bia an leh hna. Israel Prime Minister Ehud Olmert lei in biachimnak nawl a ngeimi Mark Regev nih bialehnak a chimmi ahcun, Venezuela nih cathluan an chuahmi hi kan thei dih lo nain, vawleicung ram ah Iranian le Venezuela ram lawng nih thazaang pekmi Hamas ralhrang pawl a dirkamhmi hna i Israel kan caah cun khuaruahhar awk thil dehkhat hmanh a um lo. Nenezuela ram hi Hamas ralhrang bantuk tein Israel zong nih kan hmuh vemi a si tiah a CNN ah a chim.

Vawleicung Ram/ Khua 200 leng nih duhlonak an langh ter cio. Cu lak ahcun Israel raldohnak hi thazaang kan pek tiah a rak timi zong an um. December 29,08 ahkhan Oslo, Israel Palai zung hmai ah duhlonak an langh ter i minung nunnak caah ttihnungmi hriam-haa an i ken caah minung pa 4, an tleih hna. January 04, ah an nolh tthan i Police nih mitthli tlaknak ( Tear gas ) Bom he mibu cu an tthen hna.

Harlem ( US ) hoi hna ahcun Krifa pawl Israel caah thlacamnak an ngei i, Bishop Carlton Brown nih a hruai hna. Georgia zongah Israel thantar i put in Israel nih a tuahmi cungah le Ralhrang a dohnak hna cungah teinak hmu ko seh tiah aunak an tuah. Oslo zongah pro-Israel demonstrations an tuah ve tthiamtthiam i Frp Party in an hotu nu Siv Jensen zong aa tel ve. Atam deuh ttanpinak in a aumi ram hi US ram tthen deuh ah an tam.

Hihin tiang Israel ralkap a thimi minung 7, an si cang. Atu ca ka ttial lio ahhin International Press pawl zong Gaza chung luhnak nawl Israel nih a pek cang hna.

Israel le Palestinian karlak ah deihnak ( Peace agreement ) ser ding hi a har ko rua lai. Israel Prime Minister Yitzhak Rabin le Palestinian hotu ( tleicia ) Yasser Arafat chan lioah, kum 1995, September, Oslo ah American President hlun Bil Cliton hruainak in deihnak minsenthutnak an rak tuah. Hi an rak tuah lio ahhin vawleicung ram kip le mipi nih an hna an rak tun cio. Deihnak caah chunmang an rak manh cio. Mipi cheukhat caah a zum kholo tawk zong an rak um ve. Khi tluk in thisen a luan cangnak ram ram hnih karlak ah deihnak timi hi a um kho ngai hnga maw tiah lung aw-ttawm in vawleicung minung nih an rak cuanh hna.

Minsen an thutnak thla khat tluk a si ah, Rabin cu November 04, 1995 zanleisang ah meithal in an rak kah. Yitzhak Rabin a thih le cangka in Oslo minsenthutnak ( Oslo Peace agreement ) zong a rawk ve. Kum 1994, Rabin thih hlan ah Yitzhak Rabin, Shimon Peres ( Rabin changtu pa ) le Yasser Arafat tiah an pathum in Nobel Peace Prize, deihnak laksawng an rak pek hna.

Fef; BBC, CNN, AP, Wikipedia, Yahoo News

Cung Cem Bik

Tuesday, January 6, 2009

Atu lio Israel le Hamas Ral ramhnak



December 27,2008- zing suimilam 9:30 am in aa thokmi Israel le Hamas ( Palestine ) ral ramhnak cu deihnak lam panh loin cii hmih ding tiangin Israel nih biatung a dirh cang.

Aa thoknak kong tlawmpal;

Israel le Paletine ( Hamas ) pawl hi 2008, July thla ahkhan thla ( 6 ) chung ( a six-month truce ) caan karlak deihnak caah minsen an rak thu. Cun thla ( 6 ) chung deihnak cu December 19, zan ahkhan Hamas lei kapin kap-hnih deihnak a dih cang tiah thawngthanhnak an tuah. Cu le cangka cun, Christmas lai zan ( Christmas eve ) 24,2008 zan ahkhan Hamas ralhrawng pawl nih Israel mipi umnak hmu kha hmuitinh ah chia zau in Rocket 80 in an kah hna. Israel lei kapin lehrulhnak um loin voi tampi ralrinnak an pek hna hnuah an i tuar ti loin December 27,2008 khan fak piin lehrulhnak an tuah ve.

Palestinian ram hi Hamas timi ralhrawng le Fatah timi Bu hnih in uknak aa cheumi an si. Hi bu hnih zong hi Bu khat le Bu khat karlak ah hmuh thiam lonak a um tawn i ralkahnak tiangin a chuak tawn. Hamas pawl hi US, EU, le vawleicung ram pawl nih ” Terrorist ” ( Ralhrang ) tiah theihmi Bu an si. Fatah pawl hi cu Israel le Palestine deihnak sernak leiah US, EU le vawleicung tlangtlaknak kha a cohlang kho deuhmi Bu an si.

2006, January ahkhan Palestine ( Parliamentry election ) ram pumpi thimnak an tuah i ruahlo ah Hamas nih an hmuh diam ai. Hamas pawl biaknak hi cu Sunni Islam biaknak a zulmi an si. Hamas pawl nihin An headquarter umnak cu Gaza a si.

Fatah pawl tu hi cu ruahnak kau deuh a kengmi le Social democracy phungning in kal a duhmi Bu an si. Tleicia Palestine hruaitu Yasir Arafat zong kha Fatah Bu in a si i, atu lio Palestine Prime Minister Mahmoud Abbas zong khi Fatah a si ve.

Hi kong hi cu mah vial hin kan kaltal lai i ttial khawh caan a um tikah peh khawh tu kan i zuam te hna lai.

December 27,2008 in Israel nih Rocket le AH-64 Apache helicopter hmangin lehrulhnak a tuah i minung 228 leng an thi. 780 leng hma an hmuah hna. Chunzan ti loin biatak tein Israel nih kahnak a tuah i an i tinh biknak hmun le hma cu Hamas pawl an luhchuah biknak tiah an ruahmi Innsang le hmunhma dang hna kha Rocket le raltuknak vanlawng hmangin a kah hna.

1948 ahhin Israel le Palestine raldohnak ah nikhat chungah minung 225 in 292 karlak an rak thi i minung 1000 leng hma an ra pu. Cu minung thihnak cu Palestine nih ” Massacre of the Black Saturday ” tiah min an rak auh i, 27 Saturday 2008, Israel Rocket kahnak ah a thimi zong 228 an si an ti caah a luan cia kum 60 ngeihchiatnak kha Palestine mipi mitthlam ah a thar in a cuang tthan. Nikhat teah minung mah vialte thihnak hi kum 60 chungah atu hi a voikhatnak an tuar a si.

December 30,2008 khan Israel nih Hamas he raltu dingin thawngthanhnak a tuah colh. Hamas ralhrang pawl zong tampi cu tleih dawh an si nain, Israel nih zeizat kan tleih hna timi thawng an chim duh. Palestine lei kap in a thimi minung hi 500 leng kai a phanh cang caah vawleicung ram nih kap hnih deihnak ser dingin an nawl hna. Asinain, deihnak ser ding ahcun Israel nih a duh in an duh kho ti lo. Nihin ahkhan EU nih an thlahmi Britist Prime Minister Tony Blair, French Prime Minister Sakozy le UN minung zong Jeruslam ah deihnak ser dingin an kal nain, Israel nih a lu a lei peng rih ko.

Israel Foreign Minister Livni nih nihin ah a chimmi cu atu lio Israel nih kan dohmi hi Palestine mipi an si lo. Hamas terrorist kha kan dohmi hna an si. A luan ciami caan ahkhan kap hnih chawnhbiaknak le deihnak zong kan tuah peng ko nain, anmah lei kapin ( Hamas ) cu deihnak minsen cu upatnak a um lo caah nihin thil nan hmuhmi a cannak hi a si. Cucaah cun Israel nih Hamas terrorist pawl hi zeican tiangdah kan doh hna lai timi cu a can a sau ko lai tiah Jeruslem meeting an tuahnak hmun ah a chim.

American President Bush zong biahalnak an tuah i a chimmi cu, Hamas nih Israel mipi kha Rocket in kahnak a tuah caah Israel nih a lehmi hna a si caah anmah Hamas an deih hmasa lo ahcun Israel nih cun a kah ko hna lai tiah a ti.

Barak Obama cu ” The New York Times ” nih atu lio Israel le Hamas ralramhnak kongah biahalnak an tuah ve i, ” kei zong fanu pahnih ka ngeih hna i hi ka fanu pahnih umnak hmunah Rocket kahnak a um ahcun kei zong nih cu Rocket kahnak cu khamhnak ka tuah ve ko lai ” tiah a leh hna.

UN le EU nih a rannak in kah ngolnak ( cease fire ) tuah dingah an tlangtlak peng ko hna nain, Israel nih atu caan hi deihnak ser caan a si ti lo. Hamas ralhrang pawl an ci kan hmih dih hna lawng si loin, phunghram thar tiang ser dingin hi ral hi hmai kan nor lai tiah an chim.

UN Security Council zong lakhruak meeting an tuah. Tuzan tiang kaphnih deihnak ser ding ahcun Israel a lung a tthawng tuk rih. A duh in a duh kho ti lo. Hmarung a tuarmi hna caah sii-ai bawmhnak pekchan dingin a kalmi Tinbaw zong Israel nih an luh ter duh hna lo. Iarael Rocket le raltuknak vanlawng Bom thlak ruangah a thimi miruak le hma a tuarmi hna thlopbulnak hmun sii-inn zong nih a tlum ti hna lo.

TV ah live in heh tiah suimilam 24 chung zoh cawk loin a lang. Kuan le Bom karlak ah Nu le ngakchia heh tiah an tli zam. A cheu ngakchia hoi nih cun ttih awkah an ruat ti rua lo ti awkin an um. Khi Lam cung i a tli zammi Palsetine le Israel ngakchia thinlung ahkhin zeibantuk indah an ram le an miphun cungah lungput an hei ngeih hnga ti kha hei tuahpiak hna ahcun ” Mit pakhat an lak ahcun Mit pakhat lak ve ding ” timi khi an nih caah cun a va hman ko hnga maw?

Caan kan ngeih le kan peh tthan te hna lai

Zohmi; BBC, CNN, Fox, Wikipedia, ABC, Yahoo News,

Cung Cem Bik

Theihternak: Hi kong hi ka ttial hnga maw ti ka ruah cuahmah lio ah Salai Cungcembik nih a ttialmi ka hmuh i hika hin ka tar chap. lomhnak tampi ka nei.

Another interview with God