Thursday, January 8, 2009

Atu lio Israel le Hamas Ral ramhnak II

Israel le Palestinian ( Hamas ) nihin tiang an dirhmun

Nizan tihni i kan rak ttial cang bantuk khan UN, EU ni kah deihnak ( Ceasefire ) tuah dingin an nawlmi hna cu nihin tiang zongah Israel lei kapin zeihmanh um-e an tinak a um hlei lo. Palestinian ( Hamas ) lei tu nih cun kah deihnak ( Ceasefire ) tuah dingah an lungtling. Hi thil a chuah khawhnak hi Frence le Egypt nih ttan lak tein an i zuam caah si.

UN Security Council zong nih fak piin ceih ttinak an ngei. Kan rak ttial cang bantuk khan deihnak ser dingah cun Israel nih a lung samzai tia hmanh tthumh a tim hlei rih lo. Israel Prime Minister Ehud Olmert nih Israel nih Raltuk hi rawlttawn tihal bantukin kan halmi a si lo. Raltuk hi kan duhmi a si lo. Asinain, atu ahcun deihnak ser caan a si ti lo. Israel nih kan i tinhmi le kan hmuitinh kha chuak lakin kan kalpi ko lai, tiah a chim. Foriegn Minister Tzipi Livni biachim hrim kha nu a si nain, Pasal biachim bakin a bia a puam kho. ” Atu ah ” International lutlai pawl Jerusalem i nan honmi le, atu kan hmaika i nan tthutnak sullam hi ka hngal lo. Khoi deihnak deihnak tiah ti lengmangmi cu, cu caah cun, Hamas pawl ruahnak le idea hi Israel nih zumhkhawh ding le zulhkhawh ding a si ti lo. Israel nihhin Palestinian mipi hi Rocket in kan kap hna lo. Hamas terrorist pawl kha kan dohmi hna a si ” tiah dengteu in a ti hna.

Atu ah UN, France, Egypt hruainak in kah deihnak ( Ceasefire ) ser ding cu Israel nih an duh hlei lo caah UN nih thil phundang in a merpiak. Cu thil cu nizan i Israel nih UN Sianginn an kah ruang i minung 30 a thimi hna kong hi UN nih ttha tein hlathlainak kan tuah lai tiah thawng an thanh. Hmakhat teah, Israel nih lehnak an tuahmi cu, UN Sianginn kan kahmi a si lo. UN Sianginn chungin Hamas ralhrang pawl an i dup i kahnak a um caah cu Hamas ralhrawng pawl cu kan kahmi hna a si tiah an leh hna.

UN nih atu lio a aupimi thil biapi pakhat cu Humanitarian Crisis timi biatung hman zauin Israel cungah mawh a phurh cang. Gaza khuachung ah UN-aid bawmhnak a luh ter lomi kongah fak piin mawh an phurh. Israel nihhin vawleicung thawngzamh char ah a rami vialte ( International Press ) Gaza ah luh ter a duh hna lo. Cu kong ahcun BBC ( Hard talk ) zong nih zahan zan ahkhan Israel Ambassador to the UK, Ron Prosor interview an tuah.

Nihin UN Security Council ah an ceihmi cu UN sii-ai bawmhnak ( UN-aid, United Nation Committee Geneva ) Gaza i a luh khawhnak ding kong kha fak piin an ceih. US nih cu UN nawlnak biatung cu a hon dirkamh caah Israel nih a si kun ahcun kan ruah ko lai tiah bia an leh hna.

Hi UN-aid food, bawmhnak cu Gaza ah luh ter ko uh tiah Israel lei nih an ti hna. Asinain, kahnak cu kan ngol hlei lei lo. Amah belte UN bawmhnak Gaza chung an luhpi chung belte hi suimilam pa 3 chung ( three hours truce ), chikhat chungte kahnak kan ngol lai i, cu chung ahcun bawmhnak vialte cu luh ter dih nan zuam lai tiah Israel ralkap lei biachimnak nawl ngeitu nih BBC an a chim.

Tutan Israel le Hamas ( Palestinian ) ralramhnak kong nihhin South America ram tiangin bia a va chim cang. Venezuela President Hugo Chavez nih Israel nih Palestinian miphun ningin hloh ( genocide ) dih aa timh caah deihnak ser a duh lonak a si tiah a chim. South America ram i hmunhma a bunhmi Israel Palai zung zong ( Israel Ambassador ) zong South America ram chungin nan chuah awk a si tiah biafak a chim. Cu kong cu Israel nih Hugo Chavez bia hi Iarael nih fakpi in kan ruah lai tiah bia an leh hna. Israel Prime Minister Ehud Olmert lei in biachimnak nawl a ngeimi Mark Regev nih bialehnak a chimmi ahcun, Venezuela nih cathluan an chuahmi hi kan thei dih lo nain, vawleicung ram ah Iranian le Venezuela ram lawng nih thazaang pekmi Hamas ralhrang pawl a dirkamhmi hna i Israel kan caah cun khuaruahhar awk thil dehkhat hmanh a um lo. Nenezuela ram hi Hamas ralhrang bantuk tein Israel zong nih kan hmuh vemi a si tiah a CNN ah a chim.

Vawleicung Ram/ Khua 200 leng nih duhlonak an langh ter cio. Cu lak ahcun Israel raldohnak hi thazaang kan pek tiah a rak timi zong an um. December 29,08 ahkhan Oslo, Israel Palai zung hmai ah duhlonak an langh ter i minung nunnak caah ttihnungmi hriam-haa an i ken caah minung pa 4, an tleih hna. January 04, ah an nolh tthan i Police nih mitthli tlaknak ( Tear gas ) Bom he mibu cu an tthen hna.

Harlem ( US ) hoi hna ahcun Krifa pawl Israel caah thlacamnak an ngei i, Bishop Carlton Brown nih a hruai hna. Georgia zongah Israel thantar i put in Israel nih a tuahmi cungah le Ralhrang a dohnak hna cungah teinak hmu ko seh tiah aunak an tuah. Oslo zongah pro-Israel demonstrations an tuah ve tthiamtthiam i Frp Party in an hotu nu Siv Jensen zong aa tel ve. Atam deuh ttanpinak in a aumi ram hi US ram tthen deuh ah an tam.

Hihin tiang Israel ralkap a thimi minung 7, an si cang. Atu ca ka ttial lio ahhin International Press pawl zong Gaza chung luhnak nawl Israel nih a pek cang hna.

Israel le Palestinian karlak ah deihnak ( Peace agreement ) ser ding hi a har ko rua lai. Israel Prime Minister Yitzhak Rabin le Palestinian hotu ( tleicia ) Yasser Arafat chan lioah, kum 1995, September, Oslo ah American President hlun Bil Cliton hruainak in deihnak minsenthutnak an rak tuah. Hi an rak tuah lio ahhin vawleicung ram kip le mipi nih an hna an rak tun cio. Deihnak caah chunmang an rak manh cio. Mipi cheukhat caah a zum kholo tawk zong an rak um ve. Khi tluk in thisen a luan cangnak ram ram hnih karlak ah deihnak timi hi a um kho ngai hnga maw tiah lung aw-ttawm in vawleicung minung nih an rak cuanh hna.

Minsen an thutnak thla khat tluk a si ah, Rabin cu November 04, 1995 zanleisang ah meithal in an rak kah. Yitzhak Rabin a thih le cangka in Oslo minsenthutnak ( Oslo Peace agreement ) zong a rawk ve. Kum 1994, Rabin thih hlan ah Yitzhak Rabin, Shimon Peres ( Rabin changtu pa ) le Yasser Arafat tiah an pathum in Nobel Peace Prize, deihnak laksawng an rak pek hna.

Fef; BBC, CNN, AP, Wikipedia, Yahoo News

Cung Cem Bik

No comments:

Post a Comment