Kum thar achuah fatin te rian kong ah siseh, nunnak kong ah siseh zeitin dah khua ka khan lai ti hi zapi nih ruah tawn ciomi asi. Tukum cu 'cutin khatin' tiah kan ruah tawn cio lio ah, atanglei tlawmpal hna hi aherh ngaingai tiah ka ruah.
I. Fim-cawn peh zulh pengnak
Mitam pi nih Graduate dih bak hin icawmnak ca i rianttuannak maw, thil dangdang kan tuah ko bu ah kan philh ttheo mi cu pehzulh te in cawn peng nak asi. Ataktak ti ah cun, Degree lak ni bak khin bia tak tein cawnnak hram rak feh ter ding asi nain. Cuti ti tik ah, University kai lawng kha chim duhmi si loin, kai theng lem lo zong ah mah te in cawn peng khawh asi ko. Itimh le timh lo karlak te lawng ai hlat mi asi.
Pehzulh te i cawn peng nih a chim duh mi cu ' Class' chung cawnnak si loin, Class leng i cawnnak tu kha asi. Thiamcia mi asi caah cawn a hau ti lo ti si loin, thuk deuh piin thiamnak ding caah cawn chap peng tu asi. Cun thiamcia mi zong kha hmuhning dangdang in cawn ding zong asi fawn. 'Cawn' ti hi 'tthan' kan ti asi ah cun tthan peng ding ti lei khi asawh duh.
Alvin Toffler nih " Kum zabu 21 nak i cathiam lo cu arel, attial thiam lo si ti loin, cawn thiamlo, cawnnak pehzulh ti lo( Cawn chap ti lo) " asi tiah ati. ( The illiterature of 21st C is not knowing how to write and read but not knowing how to learn and re-learn). Kan Lairam zong ah Khamhnak thawngttha bia an rak kan chimhka ah cun kan rak duh ngai. Asi nain, kum ahawngsau i an kan chimh ning ai khat peng. Sual in Khamhnak kong peng khi an kan chimh. An chimmi ai khah ko hmanh ah approach an tuahning ai khat peng. Mipi nunnak a hlan kho ti loh. Chim duhmi cu, kan saya te hi kha lio an rak theihnak pin ah an tthan chap lengmang ti ve lo caah asi. Mirang nih an kan teinak pakhat cu, an thiamcia mi an cawn chap peng tawn caah asi.
Ruahnak thar, hmuhning thar in khua ancuanh khawh lengmang. Cu cu, cawnnak ah an idinh bello caah asi. US fortune 500 company hna i training a pe lengmang mi le Futurist minthang Joel A. Baker nih thlakhat chung ah a carel ning ti tin achim. Atlawm bik cauk thar uk 60-80 ka rel i, Magazine, News paper etc.. hna an itel rih loh. Cu caah cun, ruahning thar ka la peng ati. Isaac Newton te, Blaise Pascal te an chan lio ah khan, an mah cu Krihfa ttha an si ve ko nain, zumhnak lei ah an hruaitu Pastor te, Deacon te hi an lungthli in an rak nih lengmang hna. Aruang cu, an theihhngalhnak a bi tuk tawn i an biachim ngaihawk tlak a um tawn loh an rak ti ttheu. John C. Maxwel nih theihhngalhnak lei ah cawnchap nak nai dinh ni, na tthan ti lo ni kha tlak hram nai thok ni asi ve ati ttheo.
Cuti si ah zeidah kan cawn peng ding cu asi?
1. Pathian bia hi ka cawn peng ding asi. Fimnak hram thok nak asi pin ah thuk deuh, fek deuh kan cawn poh le kan fek chinchin.
2. Kan subject maw, kan rian he ai pehtlai mi: kan cawn chap peng ding asi. Ex. Architecture nih a thiamcia mi kha a cawn tthan lengmang ding pin ah cawn chap ding kha a kawl lengmang ding asi. Innsa pa nih Innsak kong he pehtlai in a hlathlai peng a cawn chap peng awk asi. Sushi tuahmi na si ah cun, zeitin dah ttha deuhin na tuah awk asi, midang nih zeitin dah an tuah cio, ttha deuh dawh deuhin zeitin dah ka tuah awk asi, Customer hna an lung si maw etc.. kha a cawn peng awk asi. etc..
3. Kan lunglut mi( Hobby) le ca dangdang hna kha kan cawn chap peng ding asi.
II. Ngandamnak caah Lentecelh (or) Eksersai tuah
Lentecelhnak nih lung a nuamhter, ngan a dam ter pin ah kei caah cun kan nu
nzia zong a ka remh phah. Ramleng ummi tampi nih, lentecelh caan ka nei loh an ti tawn. Caan an neih lo si loin, duhfah ruang i rian ihnek maw, caan hman thiam lo ruang maw, thathut ruang ah dek asi hrimhrim. Hawi pa 1 adam lo i, thlacam piak ding ah ka va leng. A caan hmanning ka hal i ka lungfiang colh. Sau nawn bia ka ruah hnu ah a zawt damnak ding nak in a lungthin muimi a ceu hmasa nak hnga tu thla ka cam piak. Nautatnak si loin, chim duhmi cu kan zawtnak tampi hi Ekser hna kan tuah bel lo ruang, hawi sin kan chuah langhlo tuk ruang, aherhlo mi tu kan tuah tam deuh ruang le duhfah in phaisa mit lawng he rian kan ttuan tawn caah asi ngai tawn.
Hobby pakhatkhat kan ineih ding asi. Tennis tuk hi ka thiam lemlo nain, Japan ka phanh hnu ah hobby kai neih tharmi asi i Ekser ka tuahnak asi pin ah hawikom zong a ka neih ter chap. An ka tei tawnmi nak hmanhin hawi he kan icelh tti tawn ruang tu ah lungnuamhnak a ka pek i ka panh hiar ko..:) Caan ka nei lo ti ti hlah usih. Zarh khat ah suimilam 168 a um i, cu chung ah cun maw suimilam 2 hrawng te lentecelh nak caan na neih khawh lo! Cuti asi ah, na nupi/pasal cu ' a va han khuangaih thlak tak ve'. :) Na dauchia ko lai.
Lentecelhnak/ Ekser nak nih hin creative nak zong a chuah pi. Voikhat cu, Newyork i a ummi company pakhat ah rianttuan tu pawl hi a smart mi lawng te an si nain, pruduct a tthat khawh lo caah an Boss pa akhuaruah har. Voikhat cu Seminar a kai i cu thok cun Company ah rule thar a chuah. Cucu zing fa tin staff pohpoh rianthok hlan suimilam 1 duh ah zung phanh dih ding ati. An hong phan cio i, ekser a tuah pi hna, 45 minutes chung. Kum a hawng dih i, nikum nak in an result a tthat deuhnak an van hmuh. Ziah tiah cun, nifatin ekser an tuah lengmang tik ah chunnithlak an staff pawl an fresh peng i an khuaruahning zong a hawng karh cho ti si. Cu caah cun, rian lawng ah rii ti loin, ngandamnak ca le nunnuamhnak caah Ekser maw, lentecelh maw, etc.. hi tuah khawh cio izuam hna usih. Mitkuh thawtnak zong asi. Salai Obama zong zing fatin ekser cu a tuah ko khih, asunlawi ning atheih ve ciammam i.
III. Hmaipanh te le Mirh nawn tein um law hmurka thlum te hmang
Cutin khatin um van iti hi cu ningzak, nihchuak pah cu asi ko nain, mirh nawn tein a ummi cu an idawh tuk e. Van chawnhbiak ah hin hme mi lung an lak tuk cu. Nungak hna i Mirhcia nawn te i an van ka chawnh ah cun, Mark torlak ka chap hna kei cu:) Nan nih cio teh? Hmurbo nawn i a ummi ka hmuh h
na lebang ah cun, ithuh bak ka lung ah chuak!
Centenary tuah hrawng ah khan, upa pawl nih Hakha Ralbawi pa nawl an va hal i a pe hna lo nain, Nubu pawl an va kal i nawl a rak pek hna tibantuk ka theih. Biangai cu sidawh asi. Hi nubu pawl hi an men bak loh. Nain, zoh hmanh uh, thinphang thlalau nawn cun va kal dawh an si rua lo. Hmaipanh te, mirh pah nawn in Ralbawi pa hi va chawnh biak dawh an si ka hei ti ko cuteh. Ka hawi pa 1 hi, kan tihram ttheo tawn. Nungak na chawnh ah na aw nai nemter tuk nak ah na ttah lo lawng asi, kan nih sin vial ah na kan raak kan hei ti. Kadua le stragy asi eh a hei ti..:) Nihchuak theng lomi zong ai nihter chih len tawn. Oh! Spelling maw ka 'che' colh lai ucih. Ka comfirm hna lo hih...:)
Micheu cu, hawi he bia iruahnak hna, Committe nak hna ah fak tuk in ttan kan hmang. Hihi thil ttha asi lem lo. Thlumal nawn tu khin chim duhmi kha chim i, an pom khawh lo zong si le ihrocer ding cu asi lem lo. Adirhmun a fek kan in ti lem hna lai lo. ' Ahrut pah' ti tu ihuah nak asi lehlam.
Ka farnu ka 1 hi phone in ka chawnh pah lengmang. Zeidang ruang si loin, bia ka chimmi ttha tein a ka ngaih piak pin ah a thlum-al tuk. Ka dam zut tawn. Hi hi Krih nih a kan cawn piak ning nun phun khat asi. ( Col 3:13;4:6ff)
Aho poh hi nunnuam te nun aduhmi lawng te kan si. Nunnuamhnak kan kawlnak nak nuamh lonak phun kip kan tong cio tawn. Acunglei kan relmi pawl hi an tthacem tinak si loin, hi thil tal hi cu tenh ve cio hna usih ti duh nak lei khi an si. Abia pi bik mi cu kanmah pumpak cio cung ah ai hngatcem. Zeiti ka um ah dah a tthat lai ti cu ihngalh cio asi ko bu ah, hi thil tlawmte tal hi bawmtu siseh ti saduh thahnak he....
I. Fim-cawn peh zulh pengnak
Mitam pi nih Graduate dih bak hin icawmnak ca i rianttuannak maw, thil dangdang kan tuah ko bu ah kan philh ttheo mi cu pehzulh te in cawn peng nak asi. Ataktak ti ah cun, Degree lak ni bak khin bia tak tein cawnnak hram rak feh ter ding asi nain. Cuti ti tik ah, University kai lawng kha chim duhmi si loin, kai theng lem lo zong ah mah te in cawn peng khawh asi ko. Itimh le timh lo karlak te lawng ai hlat mi asi.
Pehzulh te i cawn peng nih a chim duh mi cu ' Class' chung cawnnak si loin, Class leng i cawnnak tu kha asi. Thiamcia mi asi caah cawn a hau ti lo ti si loin, thuk deuh piin thiamnak ding caah cawn chap peng tu asi. Cun thiamcia mi zong kha hmuhning dangdang in cawn ding zong asi fawn. 'Cawn' ti hi 'tthan' kan ti asi ah cun tthan peng ding ti lei khi asawh duh.
Alvin Toffler nih " Kum zabu 21 nak i cathiam lo cu arel, attial thiam lo si ti loin, cawn thiamlo, cawnnak pehzulh ti lo( Cawn chap ti lo) " asi tiah ati. ( The illiterature of 21st C is not knowing how to write and read but not knowing how to learn and re-learn). Kan Lairam zong ah Khamhnak thawngttha bia an rak kan chimhka ah cun kan rak duh ngai. Asi nain, kum ahawngsau i an kan chimh ning ai khat peng. Sual in Khamhnak kong peng khi an kan chimh. An chimmi ai khah ko hmanh ah approach an tuahning ai khat peng. Mipi nunnak a hlan kho ti loh. Chim duhmi cu, kan saya te hi kha lio an rak theihnak pin ah an tthan chap lengmang ti ve lo caah asi. Mirang nih an kan teinak pakhat cu, an thiamcia mi an cawn chap peng tawn caah asi.
Ruahnak thar, hmuhning thar in khua ancuanh khawh lengmang. Cu cu, cawnnak ah an idinh bello caah asi. US fortune 500 company hna i training a pe lengmang mi le Futurist minthang Joel A. Baker nih thlakhat chung ah a carel ning ti tin achim. Atlawm bik cauk thar uk 60-80 ka rel i, Magazine, News paper etc.. hna an itel rih loh. Cu caah cun, ruahning thar ka la peng ati. Isaac Newton te, Blaise Pascal te an chan lio ah khan, an mah cu Krihfa ttha an si ve ko nain, zumhnak lei ah an hruaitu Pastor te, Deacon te hi an lungthli in an rak nih lengmang hna. Aruang cu, an theihhngalhnak a bi tuk tawn i an biachim ngaihawk tlak a um tawn loh an rak ti ttheu. John C. Maxwel nih theihhngalhnak lei ah cawnchap nak nai dinh ni, na tthan ti lo ni kha tlak hram nai thok ni asi ve ati ttheo.
Cuti si ah zeidah kan cawn peng ding cu asi?
1. Pathian bia hi ka cawn peng ding asi. Fimnak hram thok nak asi pin ah thuk deuh, fek deuh kan cawn poh le kan fek chinchin.
2. Kan subject maw, kan rian he ai pehtlai mi: kan cawn chap peng ding asi. Ex. Architecture nih a thiamcia mi kha a cawn tthan lengmang ding pin ah cawn chap ding kha a kawl lengmang ding asi. Innsa pa nih Innsak kong he pehtlai in a hlathlai peng a cawn chap peng awk asi. Sushi tuahmi na si ah cun, zeitin dah ttha deuhin na tuah awk asi, midang nih zeitin dah an tuah cio, ttha deuh dawh deuhin zeitin dah ka tuah awk asi, Customer hna an lung si maw etc.. kha a cawn peng awk asi. etc..
3. Kan lunglut mi( Hobby) le ca dangdang hna kha kan cawn chap peng ding asi.
II. Ngandamnak caah Lentecelh (or) Eksersai tuah
Lentecelhnak nih lung a nuamhter, ngan a dam ter pin ah kei caah cun kan nu
nzia zong a ka remh phah. Ramleng ummi tampi nih, lentecelh caan ka nei loh an ti tawn. Caan an neih lo si loin, duhfah ruang i rian ihnek maw, caan hman thiam lo ruang maw, thathut ruang ah dek asi hrimhrim. Hawi pa 1 adam lo i, thlacam piak ding ah ka va leng. A caan hmanning ka hal i ka lungfiang colh. Sau nawn bia ka ruah hnu ah a zawt damnak ding nak in a lungthin muimi a ceu hmasa nak hnga tu thla ka cam piak. Nautatnak si loin, chim duhmi cu kan zawtnak tampi hi Ekser hna kan tuah bel lo ruang, hawi sin kan chuah langhlo tuk ruang, aherhlo mi tu kan tuah tam deuh ruang le duhfah in phaisa mit lawng he rian kan ttuan tawn caah asi ngai tawn.Hobby pakhatkhat kan ineih ding asi. Tennis tuk hi ka thiam lemlo nain, Japan ka phanh hnu ah hobby kai neih tharmi asi i Ekser ka tuahnak asi pin ah hawikom zong a ka neih ter chap. An ka tei tawnmi nak hmanhin hawi he kan icelh tti tawn ruang tu ah lungnuamhnak a ka pek i ka panh hiar ko..:) Caan ka nei lo ti ti hlah usih. Zarh khat ah suimilam 168 a um i, cu chung ah cun maw suimilam 2 hrawng te lentecelh nak caan na neih khawh lo! Cuti asi ah, na nupi/pasal cu ' a va han khuangaih thlak tak ve'. :) Na dauchia ko lai.
Lentecelhnak/ Ekser nak nih hin creative nak zong a chuah pi. Voikhat cu, Newyork i a ummi company pakhat ah rianttuan tu pawl hi a smart mi lawng te an si nain, pruduct a tthat khawh lo caah an Boss pa akhuaruah har. Voikhat cu Seminar a kai i cu thok cun Company ah rule thar a chuah. Cucu zing fa tin staff pohpoh rianthok hlan suimilam 1 duh ah zung phanh dih ding ati. An hong phan cio i, ekser a tuah pi hna, 45 minutes chung. Kum a hawng dih i, nikum nak in an result a tthat deuhnak an van hmuh. Ziah tiah cun, nifatin ekser an tuah lengmang tik ah chunnithlak an staff pawl an fresh peng i an khuaruahning zong a hawng karh cho ti si. Cu caah cun, rian lawng ah rii ti loin, ngandamnak ca le nunnuamhnak caah Ekser maw, lentecelh maw, etc.. hi tuah khawh cio izuam hna usih. Mitkuh thawtnak zong asi. Salai Obama zong zing fatin ekser cu a tuah ko khih, asunlawi ning atheih ve ciammam i.
III. Hmaipanh te le Mirh nawn tein um law hmurka thlum te hmang
Cutin khatin um van iti hi cu ningzak, nihchuak pah cu asi ko nain, mirh nawn tein a ummi cu an idawh tuk e. Van chawnhbiak ah hin hme mi lung an lak tuk cu. Nungak hna i Mirhcia nawn te i an van ka chawnh ah cun, Mark torlak ka chap hna kei cu:) Nan nih cio teh? Hmurbo nawn i a ummi ka hmuh h
na lebang ah cun, ithuh bak ka lung ah chuak!Centenary tuah hrawng ah khan, upa pawl nih Hakha Ralbawi pa nawl an va hal i a pe hna lo nain, Nubu pawl an va kal i nawl a rak pek hna tibantuk ka theih. Biangai cu sidawh asi. Hi nubu pawl hi an men bak loh. Nain, zoh hmanh uh, thinphang thlalau nawn cun va kal dawh an si rua lo. Hmaipanh te, mirh pah nawn in Ralbawi pa hi va chawnh biak dawh an si ka hei ti ko cuteh. Ka hawi pa 1 hi, kan tihram ttheo tawn. Nungak na chawnh ah na aw nai nemter tuk nak ah na ttah lo lawng asi, kan nih sin vial ah na kan raak kan hei ti. Kadua le stragy asi eh a hei ti..:) Nihchuak theng lomi zong ai nihter chih len tawn. Oh! Spelling maw ka 'che' colh lai ucih. Ka comfirm hna lo hih...:)
Micheu cu, hawi he bia iruahnak hna, Committe nak hna ah fak tuk in ttan kan hmang. Hihi thil ttha asi lem lo. Thlumal nawn tu khin chim duhmi kha chim i, an pom khawh lo zong si le ihrocer ding cu asi lem lo. Adirhmun a fek kan in ti lem hna lai lo. ' Ahrut pah' ti tu ihuah nak asi lehlam.
Ka farnu ka 1 hi phone in ka chawnh pah lengmang. Zeidang ruang si loin, bia ka chimmi ttha tein a ka ngaih piak pin ah a thlum-al tuk. Ka dam zut tawn. Hi hi Krih nih a kan cawn piak ning nun phun khat asi. ( Col 3:13;4:6ff)
Aho poh hi nunnuam te nun aduhmi lawng te kan si. Nunnuamhnak kan kawlnak nak nuamh lonak phun kip kan tong cio tawn. Acunglei kan relmi pawl hi an tthacem tinak si loin, hi thil tal hi cu tenh ve cio hna usih ti duh nak lei khi an si. Abia pi bik mi cu kanmah pumpak cio cung ah ai hngatcem. Zeiti ka um ah dah a tthat lai ti cu ihngalh cio asi ko bu ah, hi thil tlawmte tal hi bawmtu siseh ti saduh thahnak he....
No comments:
Post a Comment